Bộ não
Não bộ là cơ quan quan trọng và phức tạp bật nhất trong cơ thể con người, đóng vai trò chính cho mọi hoạt động sống của cơ thề từ những cử động đơn giản cho đến những hành động phức tạp khác như suy nghĩ hay cảm nhận mọi thứ xung quanh. Ở tuổi trung niên, bạn có thể bị suy giảm trí nhớ do sự lão hóa nhanh của các tế bào thần kinh, do môi trường sống, stress hoặc thiếu một số chất quan trọng. Khoảng 50% số người suy giảm trí nhớ sẽ chuyển thành bệnh sa sút trí tuệ 3 năm sau đó.
Sa sút trí tuệ là tình trạng suy giảm mức trí tuệ thường xuất hiện ở những người có tuổi. Bệnh nhân sẽ bị giảm trí nhớ, giảm khả năng xét đoán, định hướng không gian và thời gian, ngôn ngữ, tư duy nhận thức, hành động; ảnh hưởng nặng nề đến chức năng và chất lượng cuộc sống.
Quá trình phát triển của hệ thần kinh bắt đầu từ trong phôi thai và đến năm 25 tuổi thì hoàn chỉnh. Sau lứa tuổi này, mỗi ngày có khoảng 3.000 nơron thần kinh bị hủy đi mà không có sự sinh sản thêm. Càng lớn tuổi, cơ thể càng ít tạo ra các chất trung gian cần thiết cho não hoạt động. Vì vậy, từ tuổi trung niên, bạn đã có thể bị suy giảm trí nhớ với các biểu hiện sau:
Suy giảm trí nhớ do tuổi: Khó nhớ tên người mới gặp, quên một việc vừa dự định làm. Những kinh nghiệm và kiến thức ít bị ảnh hưởng. Bệnh nhân vẫn nhớ được những sự kiện đã xảy ra từ rất lâu.
Suy giảm trí nhớ do bệnh lý: Quên cách sử dụng những đồ vật đã từng dùng rất thường xuyên, gặp nhiều khó khăn khi tiếp nhận các thông tin mới; hay lặp lại một câu hoặc câu chuyện trong cùng buổi trò chuyện. Bệnh nhân gặp khó khăn trong việc giữ tiền và không thể giữ nếp sống sinh hoạt thường ngày.
Ở hình thức nhẹ, bệnh nhân có biểu hiện than phiền về tính đãng trí của mình, trí nhớ có giảm so với tuổi mặc dù nhận thức và hoạt động đời sống vẫn bình thường. Ở mức này, người bệnh không sa sút về trí tuệ.
Để đối phó với tình trạng suy giảm trí nhớ, phải thường xuyên hoạt động trí não, sống trật tự, có phương pháp, việc nào ra việc ấy, luôn đọc sách, giao tiếp xã hội, luyện trí nhớ... Tập thể dục thường xuyên cũng là một cách tốt để duy trì khả năng tư duy vì nó thúc đẩy tuần hoàn, hô hấp, giúp tăng cường cung cấp ôxy và dinh dưỡng cho não.
Trong thực đơn hằng ngày, nên tránh uống rượu vì rượu làm tăng nguy cơ nhũn não. Để duy trì trí nhớ, người cao tuổi còn phải thực hiện một chế độ bổ sung dinh dưỡng đa dạng, giàu chất sắt và các nguyên tố vi lượng cần thiết như phốt pho, kẽm, vitamin nhóm B, các loại dầu thực vật. Giới trẻ nên tăng khẩu phần đạm trong bữa ăn (khoảng 300 gam/ngày) lấy từ thịt, cá, trứng, sữa... để "chăm sóc" cho các nơron thần kinh. Các loại đậu, vừng, trứng chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho trí não.
Bệnh nhân suy giảm trí nhớ do tuổi tác có thể hạn chế tiến triển bệnh bằng cách bổ sung hằng ngày các dưỡng chất bổ dưỡng cho não giúp não hạn chế được các triệu chứng suy giảm trí nhớ. Các chất bổ dưỡng thường được ưu tiên hàng đầu như các dưỡng chất trong thực phẩm cá: DHA, Acid amin... và đặc biệt một thảo dược được cho là vị thảo dược quý níu kéo lại sự minh mẫn và trí tuệ của tuổi già Cao lá Bạch quả ( tên khoa học là Ginkgo biloba) giúp tăng cường tuần hoàn não, hạn chế các triệu chứng thiểu năng tuần hoàn não như chóng mặt, nhức đầu, hay quên, lẫn lộn...
Hãy chăm sóc sức khỏe cho bản thân và những người thương yêu trong gia đình để một tinh thần tốt, một trí nhớ minh mẫn để những kỷ niêm yêu thương vẫn lưu giữ mãi trong mỗi người thân.
Bổ sung các dưỡng chất cho não chính là dinh dưỡng khác biệt của Uspro4U đem lại cho sức khỏe trí não cũng như bảo vệ sức khỏe trí tuệ con người một cách chủ động, an toàn nhất.
Chất béo Omega-3
Não bộ có 60% chất béo, đặc biệt là các acid béo cần thiết. Trong số này, DHA là chất quan trọng nhất cho sự học và cho trí nhớ. Cá vẫn được coi như “thực phẩm của trí não” từ nhiều ngàn năm. Cá có chất béo omega-3 với thành phần chính yếu cho sự phát triển não bộ thai nhi là chất docosahexaenoic acid (DHA). Chất này có trong máu của người mẹ và được nhau (placenta) chuyển tới thai nhi.
Theo bác sĩ Russel L. Blaylock, tác giả sách dinh dưỡng Health and Nuitrition Secrets, khi thai nhi nhận được nhiều chất béo này thì hoạt động của não tốt hơn và khi lớn lên, các em có chỉ số IQ cao hơn. Trong khi đó, các em nhận được ít DHA có khó khăn trong sự học và khả nặng nhìn của mắt cũng kém.
Bác sĩ Ray Sahelia, tác giả sách Mind Boosters, cho biết omega-3 có giá trị cao vì chúng cung cấp độ lỏng cho màng tế bào và tăng sự liên lạc giữa các tế bào thần kinh. Omega-3 cũng giảm sự kết tụ của tiểu cầu, do đó giảm rủi ro cơn suy tim và tai biến não.
Theo Jean Carper, tác giả sách Miracle Cures: “Không cung cấp đầy đủ chất béo đặc biệt mà màng tế bào não cần sẽ đưa tới rối loạn về tâm tính, trí nhớ, sự tập trung và hành vi”
Kết quả nghiên cứu công bố trong Archives of Neurology tháng 11 năm 2006 cho hay người có lượng DHA cao trong máu đều ít bị rối loạn nhận thức vì tuổi già tới 47%, so với người có ít DHA.
Nghiên cứu mới nhất công bố trong Journal of Neuroscience số tháng 4, 2007 cho hay ăn nhiều omega-3 có thể giảm thiểu rủi ro bệnh Alzheimer ở tuổi già. Các nhà khoa học của Ðại học California-Irvine nghiên cứu ba nhóm chuột. Nhóm được nuôi dưỡng với omega-3 có ít một loại chất đạm được coi như gây ra tổn thương cho tế bào não và đưa tới bệnh sa sút trí tuệ.
Amino acid
Acid amin là đơn vị cấu tạo của chất đạm thực phẩm,
Não bộ cần acid amin để chế tạo các chất dẫn truyền thần kinh và cung cấp năng lượng.
Các chất dẫn truyền mang tín hiệu từ tế bào thần kinh này sang tế bào thần kinh khác, giống như người giao liên, truyền tin tức qua nhiều nhà kế tiếp. Nếu được nuôi dưỡng kỹ càng, người giao liên sẽ làm việc hữu hiệu hơn.
Hai loại acid amin quan trọng cho trí não là tryptophan và tyrosine.
Tryptophan là tiền thân của chất làm dịu thần kinh serotonin. Cơ thể không tạo ra tryptophan được nên cần thực phẩm cung cấp
Tyroxine cần để sản xuất các chất dẫn truyền hưng phấn trí não là dopamine, epinephrine và norepinephrine. Cơ thể tạo ra được tyroxine nếu trong thực phẩm không có đầy đủ.
Chọn lựa chất béo tốt cho não
Chất béo cần thiết cho não bộ từ khi mới sanh cho tới tuổi già.
Não tăng trưởng mạnh nhất trong năm đầu của đời sống với kích thước gấp đôi vào lúc sinh nhật một năm tuổi. Chất béo là thành phần quan trọng của màng tế bào não và các màng bao bọc quanh sợi thần kinh. Do đó, cơ thể em bé cần nhiều chất béo trong giai đoạn này. Và Tạo hóa đã đáp ứng nhu cầu đó bằng sữa người mẹ có rất nhiều chất béo.
Khi lớn lên, não vẫn tiếp tục cần chất béo, nhưng phải là loại không gây ảnh hưởng xấu cho cơ thể. Chất béo có cả trong thực phẩm gốc động vật lẫn thực vật và đều tốt cho não, nếu dùng ở mức độ vừa phải. Chất béo gốc thực vật có lợi điểm là hầu như không có cholesterol, một loại chất béo cần thiết nhưng nhiều quá sẽ gây ra ảnh hưởng xấu.
Sinh tố, khoáng chất
Não cần hầu hết các loại sinh tố khoáng chất để có thể hoàn thành các chức năng của mình. Sinh tố nhóm B có vai trò quan trọng để tránh sự thoái hóa chức năng não bộ do tuổi già. Kết quả nghiên cứu của đại học Harvard vào năm 2004 cho biết, phụ nữ ở tuổi trung niên ăn nhiều rau có lá mầu xanh đều duy trì khả năng suy nghĩ tốt hơn cho tới tuổi thất tuần, so với những người không ăn rau xanh. Rau lá xanh có nhiều sinh tố B.
Vitamin B6 cần cho sự duy trì các chức năng bình thường của não bộ, điều hòa sự sản xuất chất dẫn truyền thần kinh kiểm soát sự ngủ nghỉ, cảm xúc. Sinh tố này có nhiều trong thịt, cá, gan, quả hạch, đậu, chuối, trái bơ, lúa mì.
Vitamin B12 duy trì sự hoạt động của tế bào thần kinh, cần thiết cho vỏ bọc các sợi thần kinh. B12 có nhiều trong thịt bò, thịt gà, cá, lòng đỏ trứng, pho mát.
Vitamin C giúp não sản xuất chất dẫn truyền thần kinh. Não cũng có một cơ chế để rút sinh tố C về não nhiều hơn khi có nhu cầu.
Folic acid (vitamin B9)dường như có ảnh hưởng tới chúc năng dẫn truyền tín hiệu thần kinh, và khi thiếu làm tâm tình buồn chán.
Calci cần thiết cho sự tiếp nhận, dẫn truyền các tín hiệu thần kinh.
Potassium cần cho sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh và có nhiều trong cam, chuối, khoai tây, trái cây khô, sữa.
Sắt cần thiết cho sự lành mạnh của các tế bào thần kinh và cho sự dẫn truyền tín hiệu. Thiếu sắt, con người trở nên bẳn tính, kém linh lợi.
Sắt có nhiều trong gan, thận, thịt heo, thị bò, gà, cá, rau cải có lá mầu lục.
Selen là một chất chống oxy hóa giúp cơ thể ngăn chặn ung thư, trì hoãn tiến trình lão hóa. Nhiều nghiên cứu cho thấy thiếu selen có thể là rủi ro đưa tới hội chứng chậm phát triển trí não (Down Syndrome).
Các thảo dược tốt cho não bộ
Nhiều căn bệnh thần kinh như trầm uất, rối loạn cá tính, thậm chí ngay cả với bệnh Alzheimer, trái với định kiến trước đây, có khả năng hồi phục thấy rõ nếu bệnh nhân, bên cạnh chương trình sinh hoạt xem trọng biện pháp hội nhập cộng đồng xã hội, được điều trị với dược thảo đã được thầy thuốc đông y xếp loại vào nhóm “hoạt huyết” do tác dụng tối ưu hóa khả năng thu nạp và chuyển hóa dưỡng khí trong khu vực não bộ.
Nhiều cây thuốc phổ biến trong đông y như nhân sâm, bạch quả... có khả năng cải thiện không chỉ tổng trạng của người bệnh mà chức năng tư duy như óc phán đoán, trí suy luận, khả năng học tập và nhất là trí nhớ nếu được dùng lâu dài, thậm chí với liều tương đối thấp, chẳng hạn dưới dạng thực phẩm bổ sung.
Một số vị thuốc như thục địa, đinh lăng... có khả năng trì hoãn hay thậm chí ngăn chặn diễn tiến của bệnh run tay Parkinson, theo như kết quả của một số báo cáo y học trong thời gian gần đây. Đừng quên bệnh Parkinson, theo định nghĩa của tây y, vẫn đang là bệnh nan y! Giảm được triệu chứng bệnh mà không cần dùng thuốc hóa chất với đủ loại phản ứng phụ đồng nghĩa với tiếng thở phào nhẹ nhõm cho cả bệnh nhân lẫn thầy thuốc.
Tỉ lệ tai biến mạch máu não giảm thấy rõ ở người cao tuổi sớm dùng thuốc dưỡng não nhằm giữ cho máu loãng nhờ cây thuốc chọn lọc, nếu so với nhóm đối chứng không dùng thuốc, theo kết quả của một công trình nghiên cứu với cả ngàn đối tượng ở Thượng Hải, nơi cuộc sống chắc chắn khó tránh stress.
Trí nhớ rõ ràng chịu ảnh hưởng của hai yếu tố gắn liền mật thiết: dẫn truyền thần kinh và hàm lượng dưỡng khí. Hay quên, trong nhiều trường hợp, chẳng qua là do gia chủ tìm không ra ký ức trong đống hồ sơ hỗn độn. Muốn nhớ dai, thường khi chỉ cần làm sao bắc cho được nhịp cầu để tín hiệu qua sông vào sâu trong bộ nhớ. Điều đó hoàn toàn khả thi nếu gia chủ đừng quên mượn sức kháng bệnh từ dược thảo có tính hoạt huyết như bạch quả, hay từ cây thuốc quý như Đinh Lăng, Nhân sâm...
Sự hiểu biết về nhóm sức khỏe | Dinh dưỡng khác biệt từ Uspro4U
